Yangın Algılama ve İhbar Sistemleri

Yangın; yapıların fiziksel bütünlüğünü tehdit eden, can ve mal kayıplarına neden olabilen yıkıcı bir afettir. Özellikle iş yerlerindeki yangınlar üretim süreçlerinin durmasına, ekonomik kayıplara ve iş güvenliğinin bozulmasına yol açar. Yangın algılama ve alarm sistemleri bahsedilen kayıpların ve olumsuzlukların önüne geçmek için yangın oluşturabilecek olası riskleri olabildiğince çabuk şekilde tespit eden ve bu risklere karşı bizleri erkenden uyaran sistemlerdir.  

Yangın Algılama ve Alarm Sistemi Nedir?   

Yangın algılama sistemi, bir ortamda yangın çıkma olasılığını en aza indirmek ve can güvenliğini sağlamak amacıyla kullanılan, otomatik olarak yangını tespit eden ve alarm veren bir güvenlik sistemidir. Bu sistemler yangın belirtilerini algılar ve yangın alarmı ile erken uyarı verirler.  

Yangın Algılama ve Alarm Sistemi Nasıl Çalışır?   

Yangın algılama ve alarm sistemleri konvansiyonel ve adresli sistemler olarak ikiye ayrılsa da esas olarak: çeşitli algılama cihazlarından sinyalleri alma ve bunun sonucunda sirenler, ziller, uyarı ışıkları ve harici bağlantılara sinyalleme yoluyla alarm sinyalleri gönderme görevine sahip bir alarm kontrol ünitesinden oluşmaktadır.   

Adresli sistemler konvansiyonel sistemlerden çok daha yeni bir teknoloji kullanır, ancak  her iki sistemin de birbirine göre farklı avantajları vardır. Özetle büyük ve kompleks yapılar için adresli sistemler idealken küçük yapılarda ekonomik çözümler için daha çok konvansiyonel sistemler tercih edilir.

Yangın algılama ve alarm sistemi bileşenleri:   

• Yangın dedektörleri   

• Kontrol ve raporlama merkezi  

• Güç ekipmanı   

• Yangın alarm cihazları  

• Manuel işlem noktaları   

  
  

Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri Dedektörleri   

Yangın algılama prensipleri algılanan parametrelere, yani ısı, duman, radyasyon ve tipik kimyasal maddelerin üretimine dayanır. Bu nedenle yangın algılama sensörleri şunları içerir:   

• Duman Dedektörleri: Genel olarak fotoelektrik ve iyonize tipte olmak üzere iki tür duman dedektörü vardır:

  Fotoelektrik tipi dedektörler, bir ışık kaynağını sensörden uzakta bir açıyla algılama odasına yönlendirir. Duman odaya girerek ışığı ışık sensörüne yansıtır; alarmı tetikler.

  İyonizasyon tipi duman dedektörleri, iki elektrik yüklü plaka arasında az miktarda radyoaktif maddeye sahiptir, bu da havayı iyonize eder ve plakalar arasında akım akışına neden olur. Duman hazneye girdiğinde, iyon akışını bozar, böylece akım akışını azaltır ve alarmı etkinleştirir

• Isı Dedektörleri: Referans sıcaklığı veya sıcaklık artış oranı ile sıcaklık farklarını ölçen sensörler, ışık iletim özelliklerinin sıcaklığın bir fonksiyonu olduğu cam elyaf kablolar, dahili elektronik devrelere sahip doğrusal sensör kabloları ile ortam sıcaklık artışını ölçerler. 

• Alev Dedektörleri: Alev dedektörleri, kızılötesi ve/veya ultraviyole dalga boyu spektrumlarına olan duyarlılıklarına göre çalışırlar.   

• Gaz Dedektörleri: Yangın sırasında ortaya çıkan zehirli gazları CO ve CO2 iyonizasyon alanları üzerinden kızılötesi ışık huzmesinin sönümlenmesini ölçen duman dedektörleridir.   

• Farklı tipteki sensörlerin bir araya getirilmesiyle oluşan dedektörler:

Bu dedektörlerin her birinin tepki süresi, sağlamlığı, güvenilirliği konusunda uygulama alanı vardır.   

Gözetleme ve Alarm Kontrol Ünitesi:

Yangın önleme kontrol ünitesi sistemin kalbidir, tüm cihazlar ona bağlıdır. Bu cihaz dedektörlerden gelen sinyalleri koordine ederek önceden tanımlanmış müdahale şemalarına uygun olarak sinyalizasyon araçlarını etkinleştirir. Kontrol ünitesi özel elektrik hatları aracılığıyla; yangın dedektörleri, manuel acil durum butonları, akustik yangın alarmları, ışık panelleri ve harici kurtarıcılara sinyal gönderme araçları dahil olmak üzere sistemin tüm unsurlarına bağlanır.   

Gözetim ve alarm merkezi:

• Dedektörlerden gelen sinyalleri alır. Bunların gerçekten bir yangın alarm durumuna karşılık gelip gelmediğini belirler, alarm verilen ve potansiyel olarak tehlikeli alanı tanımlar.   

• Sistemin normal işleyişini izler, alarmları ve anormallikleri optik ve akustik cihazlarla bildirir.  

• Alarm sinyalini yangın alarm cihazlarına, yangın alarm alma istasyonuna ve otomatik yangın önleme sistemlerine iletir.   

  
  

Yangın Alarm Cihazları

Yangın alarm cihazları kontrol ve sinyalizasyon merkezinin dışına kurulmalıdır. Sirenler, ziller, sesli veya görsel sinyaller vasıtasıyla alarm üretirler. Akustik ve ışıklı sinyaller çevrede mevcut olan diğer sinyallerden (örneğin asansör arıza alarmı) açık ve net bir şekilde ayırt edilebilir olmalı, panik olayını önleyecek şekilde tasarlanmalıdır.   

Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri Manuel İşlem Noktaları

Manuel sinyal noktasının çalıştırılması, düğmenin ön yüzey kısmına monte edilen kırılabilir bir elemanın kırılmasını veya hareket ettirilmesini içerir. Bu nedenle manuel raporlama noktaları şunlar olabilir:

• Doğrudan çalıştırıldığında alarm otomatiktir: kırılabilir eleman kırıldığında veya hareket ettiğinde;

• Dolaylı olarak çalıştırılan alarm, kırılabilir elemanın kırılması veya hareket etmesinden sonra manuel olarak çalıştırılmasını gerektirir.

Genellikle alarm düğmeleri olarak anılan bu düğmeler, acil durumlarda herkesin bir alarm sinyalini etkinleştirmesine olanak tanıyan cihazlardır.

Yangın Algılama ve Alarm Sistemi Ne Zaman Zorunludur?

Yangın algılama ve alarm sistemleri, binalarda yangın güvenliğini sağlamak için hayati öneme sahiptir. Bu sistemlerin ne zaman zorunlu olduğu, bina türüne, kullanım amacına ve insan yoğunluğuna bağlı olarak değişebilir. Genel olarak, kamuya açık alanlar, yüksek katlı binalar, endüstriyel tesisler ve yoğun insan trafiğinin olduğu yerlerde bu sistemlerin kullanılması tavsiye edilir.

Ancak, yasal düzenlemeler zaman zaman değişebileceğinden, yangın güvenliği ile ilgili en güncel ve doğru bilgilere ulaşmak için yetkili kuruluşların rehberlerini ve kaynaklarını takip etmek önemlidir. Bu konuda daha fazla bilgi almak ve detaylı rehberlik için Tüyak web sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Yangın Algılamada Standartlar

Yangın hayati bir konudur ve tüm dünyada bu hayati konuyla mücadele için çeşitli standartlar oluşturulmuştur. Bu standartların en kapsamlısı NFPA( Amerika Ulusal Yangından Koruma Birliği) tarafından oluşturulmuştur. Türkiye ise Avrupa’da kullanılan EN( European Standard) standartlarına tâbidir.

Yangın algılama ve alarm sistemlerinin; planlama, tasarım, kurulum, devreye alma ve bakım konularında başvurulan EN standardı ise EN54-14’tür. Bu standardın TSE(Türk Standartları Enstitüsü)’nin millileştirdiği ve ülkemizde güncel olarak kullanıma sunduğu hali CEN/TS 54-14’tür.

Arte Teknoloji olarak uluslararası standartlara uyarak ihtiyaçlara tam olarak cevap veren kapsamlı yangın algılama ve alarm sistemleri ürün ailemizle aşağıdaki ürün ve sistemleri kullanarak projelerinizdeki en güvenilir ortağınızız:

• Konvansiyonel sistemler

• Adresli interaktif algoritma tabanlı sistemler

• Ex-proof dedektörler

• Kıvılcım ve alev dedektörleri

• Metan, propan, karbon monoksit gibi çeşitli gaz algılama dedektörleri

• Işın tipi duman dedektörleri

• Kablo tipi sıcaklık algılama sistemleri

• Aktif hava çekişli duman ve gaz algılama sistemleri

• Fiber-optik sıcaklık algılama sistemleri